6 - ประเด็นเรื่องแผนที่ยีน

02:09:00

6 - ประเด็นเรื่องแผนที่ยีน

สรุปประเด็นจากเอกสารทางวิชาการที่สืบค้นได้ดังนี้

- ไม่อนุญาตให้ผู้มีหน้าที่ต้องรับรู้แผนที่ยีนนำข้อมูลแผนที่ยีนของบุคคลออกเปิดเผยแก่ผู้ที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง

- การนำแผนที่ยีน ของบุคคลออกเปิด เผยถือเป็นการละเมิดสิทธิ์ และเป็นการทุจริต

- ผู้ได้รับความเสียหายจากการเปิดเผยข้อมูลแผนที่ยีนมีสิทธิ์เรียกร้องค่าเสียหาย และมีสิทธิ์ได้รับค่าชดเชย.

- การเปิดเผยข้อมูลแผนที่ยีนจะกระทำได้ในกรอบที่แคบที่สุด และเฉพาะผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเท่านั้น

เอกสารที่ใช้สืบค้นในประเด็นนี้คือ

เอกสารหมายเลข 1

แผนที่ยีน

หัวข้อฟัตวาแผนที่ยีน จำเป็นต้องปกปิด

วันที่ถาม23 เมษายน 2003

วันที่ตอบ16 กันยายน 2003

เรื่องสิทธิ

คำถาม ได้มีการประกาศ การค้นพบแผนที่ยีนของมนุษย์ ซึ่งหมายความว่าจะสามารถรู้ความลับของชีวิตมนุษย์ได้ทั้งหมด และด้วยแผนที่นี้จะทำให้สามารถตรวจโรคภัยไข้เจ็บ และโรคทางพันธุกรรมของมนุษย์ได้ จะมีหนทางป้องกันอย่างไร และจุดยืนทางศาสนามีว่าอย่างไร ? ขอพระผู้เป็นเจ้าตอบแทนความดีให้แก่ท่าน.

ชื่อผู้ตอบ อาจารย์ ดร. อับดุลฟัตตาฮ์ อิดรีส

คำตอบ ในนามของอัลเลาะห์ผู้ทรงเมตตายิ่งผู้ทรงกรุณายิ่ง มวลการสรรเสริญเป็นสิทธิแด่อัลเลาะห์ ขอพรและความสันติจงมีแด่ศาสนทูตของอัลเลาะห์

การค้นพบแผนที่ยีนของมนุษย์ หมาย ความว่าจะทำให้สามารถรู้ความลับชีวิตของมนุษย์ได้เป็นส่วนใหญ่ และจำเป็นต้องเก็บรักษาแผนที่นี้ไว้ในสถาน ที่ที่ปลอดภัย เพื่อรักษาความลับของบุคคลและเพื่อความปลอดภัยของเขา ไม่ยินยอมให้เผย แพร่แผนที่ยีน และไม่ยอมเปิดเผยสิ่งที่เป็นความลับ เพราะการนำมาเผยแพร่เปิดเผยถือเป็นการละเมิด และเป็นอันตรายที่ศาสนาห้ามไว้.

อาจารย์ ดร. อับดุลฟัตตาฮ์อิดรีส อาจารย์นิติศาสตร์เปรียบเทียบมหาวิทยาลัยอัลอัซฮัร และมหาวิทยาลัยเอมิเรต กล่าวว่า

ความก้าวหน้าทางวิชาการ ในยุคปัจจุบันได้ก้าวกระโดดไปอย่างรวดเร็วในด้านต่างๆ ของชีวิต ไม่ว่าจะเป็นด้านการเกษตร อุตสาหกรรม สื่อสารมวลชน การค้า วิทยาศาสตร์ การแพทย์ การท่องอวกาศ หรือด้านอื่น ๆ สิ่งที่โดดเด่นที่สุดของการค้นพบทางวิทยาการ ที่นักวิทยาศาสตร์ในศตวรรษที่แล้วได้ปิดฉากลง และเป็นสิ่งที่นำไปสู่ความก้าวหน้าทางด้านพันธุวิศวกรรม น่าจะเป็นจุดเริ่มต้นในการเข้าไปไขรหัสพันธุกรรมของมนุษย์ และพยายามเข้าถึงแผนที่ยีนของมนุษย์ทุกคน.

ความสำคัญของการไขรหัสของพันธุกรรมและอันตรายของมัน

รหัสพันธุกรรมของมนุษย์ทุกคน เหมือนตำราที่มีข้อมูลมากมายของผู้ที่เป็นเจ้าของบรรจุอยู่ภายในเล่มของมันอย่างมากมาย และมันจะแสดงให้เห็นความลับของชีวิตที่ละเอียดอ่อนที่สุด และยังแสดงให้เห็นชีวิตของลูกหลาน ที่สืบสกุลไปจากเขา และรวมถึงชีวิตบิดามารดาของเขาอีกด้วย เช่นเดียวกับที่ถือว่ายีนนี้ ตลอดจนสิ่งที่มีอยู่ในยีน มันเป็นยีน ที่มีรหัสอยู่ในนิวเคลียสของเซลล์มนุษย์ ที่จะไขเข้าไปสู่คุณสมบัติต่าง ๆ หรือ โรคภัยไข้เจ็บ หรือความพิการทางพันธุกรรม ที่เจาะจงแน่นอน มันจะเป็นเหมือนกับกระจก ที่ส่องสะท้อนภาพที่เป็นจริงได้ไกลแสนไกล สำหรับสิ่งที่เจ้าของมันจะเป็นไป ตลอดจนถึงลูกหลานและบรรพบุรุษของเขาทั้งจากลักษณะทางพันธุกรรมต่างๆ เช่น ความสูง ความเตี้ย ผิวดำแดง ผิวแดง ความแข็งแรงของร่างกาย หรืออ่อนแอ ความอ้วน หรือผอม ความมีลูกดกหรือเป็นหมัน เป็นต้น ยิ่งไปกว่านั้นมันยังเป็นกระจกเงาสำหรับโรคภัยไข้เจ็บ ความพิการที่ผู้เป็นเจ้าของมีอยู่ ซึ่งจะถ่ายทอดไปสู่ลูกหลานโดยตรงหรือโดยอ้อม ตลอดจนโรคเลือด โรคหัวใจ และเส้นเลือด เช่นมีรูระหว่างโพรงหัวใจ ลิ้นหัวใจตีบ โรคความดันโลหิตสูง คอลเลสเตอ -รอลในเส้นเลือดสูง โรคเบาหวาน โรคภูมิคุ้มกัน รวมถึงความพิการของโครโมโซมทางร่างกาย และทางเพศ ที่อาจถ่ายทอดถึงลูกหลาน และนำไปสู่การแท้งของตัวอ่อน หรือทารกที่มีรูปร่างพิการที่ไม่อาจใช้ชีวิตอย่างปกติได้

การรับรู้แผนที่ยีนจะต้องอยู่ในกรอบที่แคบที่สุด

ตำราที่บรรจุข้อมูลเหล่านี้ จำเป็นต้องเก็บเป็นความลับอย่างสูง โดยจะต้องไม่ให้ผู้ใดได้รับรู้ข้อมูล นอกจากผู้ที่มีจุดมุ่งหมายที่ถูกต้องและศาสนารับรอง ที่จะทำให้เขาได้รับอนุญาตรับรู้ความลับของเจ้าของตำรา เช่นนายแพทย์ผู้ทำการรักษา หรือผู้ที่ทำหน้าที่ตัดอวัยวะ หรือ เอาอวัยวะจากเจ้าของแผนที่ยีนเพื่อปลูกให้แก่คนอื่น หรือเพื่อย้ายมาให้เขา หรือผู้ที่ทำหน้าที่ผสมเทียม หรือหน่วยงานด้านความมั่นคงของประเทศ หรือหน่วยงานด้านตุลาการ หรือหน่วยงานสอบสวนคดีอาญา เพื่อตรวจหาความถูกต้อง DNA ของเจ้าของแผนที่ยีน ขณะที่เกิดความสงสัยในทางอาญาหรือหน่วยนิติเวชที่ต้องการยืนยันหรือปฏิเสธ การสืบสกุลของเจ้าของรหัสพันธุกรรม หรืออื่นๆ หรือแพทย์ที่ได้รับมอบหมายใ ห้ทำการตรวจผู้ที่ประสงค์จะแต่งงานกันทั้งฝ่ายชาย และฝ่ายหญิง เพื่อให้ทราบยีนของผู้ประสงค์จะแต่งงานกันว่า มีความสอดคล้อง (เข้ากันได้หรือไม่) เพื่อจะได้ไม่ให้กำเนิดทารกที่มียีนพิการ หรือบกพร่องและบุคคลอื่นๆ ที่โดยปกติแล้วหน้าที่การงานของพวกเขาต้องรับรู้แผนที่พันธุกรรมของผู้คน และศาสนาให้การยอมรับพวกเขา.

เมื่อพวกเขาได้รับอนุญาต ตามบัญญัติศาสนาในการเข้าไปรับรู้ รหัสพันธุกรรมของผู้คนตามวัตถุประสงค์ที่ถูกต้องทางศาสนา ซึ่งการรับ ทราบรหัสพันธุกรรมของพวกเขา เพื่อนำไปสู่การกระทำให้บรรลุผล ดังนั้นข้อมูลและรายละเอียดต่างๆ ที่พวกเขาได้เข้าไปรับรู้จากรหัสพันธุกรรมนั้นถือว่าเป็นความลับที่ต้องห้าม ซึ่งไม่อนุญาตให้พวกเขานำออกเผยแพร่ หรือประกาศให้พวกที่ไม่เกี่ยวข้องทราบหรือนำไปเปิดเผย หรือมอบให้ผู้ที่ไม่มีหน้าที่เกี่ยวข้องรับรู้ โดยถือว่าข้อมูลและราย ละเอียดเหล่านี้ เป็นของฝากที่เจ้าของรหัสพันธุกรรมฝากไว้กับพวกเขา เพื่องานในหน้าที่ของพวกเขา ถ้าหากพวกเขาไม่มีหน้าที่การงานนี้ พวกเขาก็คงจะไม่ได้รับรู้ข้อมูล และรายละเอียดเหล่านี้ และพวกเขาก็คงจะไม่สามารถ เข้าถึงข้อมูลเหล่านี้ได้ ดังนั้นตามหลักศาสนาจึงถือว่าไม่อนุญาตเปิด เผยข้อมูลแก่พวกที่ไม่มีหน้าที่เกี่ยวข้อง.

หลักฐานที่ยืนยันว่าต้องปกปิดความลับของแผนที่พันธุกรรม

ศาสนาใช้ให้เก็บรักษาของฝาก อัลเลาะห์ตาอาลาตรัสว่า :

{ إِنَّ اللهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوْا اْلأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا } النساء 58

“ แท้จริงอัลเลาะห์บัญชาใช้พวกเจ้าให้คืนของฝากแก่ผู้เป็นเจ้าของมัน ” (อันนิซาอ์ : 58)

มีฮะดีษรายงานจาก อะบีฮุรอยเราะห์ (ร.ด.) ว่าท่านรอซูลุ้ลเลาะห์ (ซ.ล..) ได้กล่าวว่า :

‏( أَدِّ اْلأَمَانَةَ إِلَى مَنْ ائْتَمَنَكَ وَلاَ تَخُنْ مَنْ خَانَكَ )

رواه الترمذي

“ ท่านจงคืนของฝากแก่ผู้ที่มอบให้ท่านดูแล และท่านอย่าทุจริตผู้ที่ทุจริตท่าน ” ให้ถือว่าการไม่เก็บ

รักษาของฝากเป็นการทุจริต และถือว่าผู้ที่ทุจริตของฝากที่ได้รับมอบหมายให้ดูแลนั้น มีลักษณะของผู้ที่กลับกลอก ( منافق ) มีรายงานจากอะบี

ฮุรอยเราะห์(ร.ด.)ว่าท่านศาสดา(ซ.ล..)ได้กล่าวว่า

‏( آيَةُ ‏ ‏الْمُنَافِقِ ثَلاَثٌ إِذَاحَدَّثَ كَذَبَ وَإِذَا وَعَدَ

وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ ) أَخْلَفَ

“ เครื่องหมายของคนกลับกลอกมีสามอย่าง : เมื่อเขาพูดเขาจะโกหก เมื่อเขาสัญญาเขาจะผิดสัญญา และเมื่อเขาได้รับความไว้วางใจเขาจะทุจริต ” รายงานโดยติรมีซี

ท่านอิหม่ามนะวะวีย์ได้อธิบายฮะดีษนี้ว่า : นักวิชาการส่วนใหญ่ยืนยันว่าทั้งสามประการนี้คือคุณสมบัติของคนที่กลับกลอก เมื่อผู้มีศรัทธาคนใดมีลักษณะดังกล่าว เขาก็จะถูกเปรียบเทียบว่าเป็นคนกลับกลอก และเขาจะถูกเรียกว่าเป็นคนกลับกลอกไปโดยปริยาย เพราะคนที่กลับกลอกคือคนที่แสดง ออกไม่ตรงกับสิ่งที่ซ่อนอยู่ภายใน ซึ่งมันมีอยู่ในตัวของผู้มีคุณสมบัติเหล่านี้ และความกลับกลอกของเขา ก็จะเกิดขึ้นในมุมมองของผู้ที่พูดคุยกับเขา สัญญากับเขา และไว้วางใจเขา.

ท่านคอตตอบีย์ ได้กล่าวว่า : ฮะดีษนี้เป็นการเตือนสติมุสลิมไม่ให้มีพฤติกรรมเช่นนั้น ซึ่งถ้าหากเขามีพฤติกรรมเช่นนั้น ก็จะนำพาเขาไปสู่การเป็นคนกลับกลอกที่แท้จริง.

การเปิดเผยความลับของเจ้าของแผนที่ยีนแก่บุคคลที่ไม่เกี่ยวข้อง จะทำให้เกิดอันตรายใหญ่หลวงแก่ตัวเขาและลูกหลาน ความจริงศาสนาห้ามการกระทำที่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้อื่น.

ท่านอิบนุอับบาสได้รายงานว่า ท่านศาสน- ทูต (ซ.ล.) ได้กล่าวว่า :

( لاَضَرَرَ وَلاَ ضِرَارَ ) رواه ابن ماجه

“ จะไม่มีการกระทำ ที่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ตนเองและก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้อื่น ในศาสนาอิสลาม ” ในฮะดีษนี้มีการปฏิเสธ “ ภัยอันตราย ” การปฏิเสธในฮะดีษนี้ มีความหมายเป็นการห้าม หมายความว่า : ไม่อนุมัติแก่ผู้ใด ที่จะก่อให้เกิดภัยอันตรายแก่บุคคลอื่น ไม่ว่าจะด้วยวิธีการใดก็ตาม และเมื่อการก่อภัยอันตรายต่อบุคคลอื่น ถือเป็นสิ่งต้องห้ามทางบัญญัติศาสนา ดังนั้นผู้ที่ก่อภัยอันตรายให้เกิดกับผู้อื่น ก็เป็นผู้ที่มีความผิด เขาจำเป็นต้องจ่ายค่าชดเชยให้แก่ผู้ที่ได้รับภัยอันตราย จากการเปิดเผยความลับนี้ เพื่อทดแทนภัยอันตรายที่เขาได้รับ ไม่ว่าจะเป็นเจ้าของแผนที่ยีนหรือบุคคลที่เกี่ยวข้อง ที่ได้รับอันตรายจากการเปิดเผยข้อมูล และรายละเอียด เพราะหลักศาสนายืนยันว่า : “ ภัยอันตรายจะต้องถูกขจัดออกไป ” และไม่อาจวาดภาพได้ว่าภัยอันตราย ที่เกิดจากการเปิดเผยข้อมูล ที่อยู่ในแผนที่ยีนได้ถูกขจัดไปแล้ว ภายหลังจากเกิดขึ้น ดังนั้นภัยอันตรายจากการดังกล่าว จึงมีสิทธิเรียก ร้องค่าชดเชย และเมื่อการเปิดเผยข้อมูลของแผนที่ยีน เทียบได้กับการก่ออาชญากรรม (ที่มีบทลงโทษตามความเห็นของผู้มีอำนาจ) โดยถือว่าละเมิดหน้าที่ที่ต้องปกปิดความ ลับ ซึ่งผู้มีสิทธิรับรู้ก็คือ เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องตามสายอาชีพหรือสายงาน.

ดังนั้นผู้มีอำนาจจึงสามารถสั่งการลงโทษผู้ที่เปิดเผยข้อมูล และกระทำการละเมิดดังกล่าวได้ตามอำนาจหน้าที่ โดยสั่งลงโทษได้ตามที่เห็นเหมาะสมกับความผิด สภาพของผู้กระทำ สิ่งแวดล้อมของการทำความผิด และอันตรายที่เกิดจากการเปิดเผยข้อมูล และเรื่องที่เขาทำจนกว่าจะสามารถลงโทษได้จนถึงที่สุด เพื่อให้ผู้ทำความผิดเข็ดหลาบ และเป็นการปรามผู้อื่นไม่ให้คิดทำความผิด และทำให้ความปลอดภัยมั่นคงกลับคืนสู่สังคม และให้หน่วยงานต่าง ๆ ที่ผู้เปิดเผยความลับสังกัดอยู่ ได้ดำเนินการตัดสินเจ้าหน้าที่ของตน เช่น สหภาพแพทย์ หรือกระทรวงยุติธรรม หรือกระทรวงมหาดไทย เป็นต้น โดยใช้กรอบปฏิบัตินี้ด้วยเช่นกัน โดยการลงโทษทางวินัย หรือทางด้านการประกอบอาชีพ เช่นห้ามทำงานเป็นเวลาที่แน่นอน หรือการเพิกถอนใบอนุญาตทำงาน หรือห้ามดูความลับของลูกค้าหรือคนป่วย เป็นต้น.

และจะต้องตัดสินลงโทษ ผู้ที่เข้าไปรับรู้ข้อมูลและรายละเอียดต่าง ๆ ในแผนที่ยีนตามสายอาชีพหรือหน้าที่ของเขา แล้วนำข้อมูลและรายละ เอียดไปใช้เป็นปรปักษ์กับเจ้าของแผนที่ยีน เช่น นายจ้างเปิดเผยความลับของลูกจ้าง จนนายจ้างคนใหม่ไล่ออกจากโรงงานหรือบริษัทห้างร้าน หรือขอลาออก ด้วยการเปิดเผยข้อมูลแก่หน่วยงานที่คนงานของตนจะไปสมัครเข้าทำงาน เป็นการทำลายโอกาสการทำงานของเขาเป็นต้น ซึ่งถือว่าการกระทำดังกล่าวเป็นการทุจริต ที่จะต้องได้รับการลงโทษ การเปิดเผยข้อมูลนี้ไม่เพียงแต่เป็นภัยอันตรายแก่เจ้าของแผนที่ยีน ลูกหลานและครอบ ครัวของเขาเท่านั้น แต่ยังมีอันตรายที่เกิดจากการใช้ข้อมูล และรายละเอียดในแผนที่ยีนเป็นปรปักษ์กับเขาอีกด้วย ภัยอันตรายเหล่านี้จะทำให้ผู้เสีย หายมีสิทธิเรียกร้องค่าชดเชยได้ นอกเหนือจากการลงโทษตามความเหมาะสมตามความผิด หรือลงโทษตามวินัย หรือลงโทษห้ามทำงาน อันเป็นผลจากการละเมิดต่อหน้าที่การทำงานของตน.

http://www.islam-online.net/fatwa/arabic

ทัศนะของผู้ทบทวนบทวิจัย

(นายอรุณ บุญชม)

ผู้ทบทวนมีทัศนะในเรื่องการเปิดเผยข้อมูลของแผนที่ยีนมีดังนี้

ไม่อนุญาต ให้ผู้มีหน้าที่ต้องรับรู้แผนที่ยีนนำข้อมูลแผนที่ยีนของบุคคลออกเปิดเผย แก่ผู้ที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง

การนำแผนที่ยีนของบุคคลออกเปิดเผยถือเป็นการละเมิดสิทธิ์ และเป็นการทุจริต

ผู้ได้รับความเสียหาย จากการเปิดเผยข้อ มูลแผนที่ยีนมีสิทธิ์เรียกร้องค่าเสียหาย และมีสิทธิ์ได้รับค่าชดเชย.

การเปิดเผยข้อมูลแผนที่ยีนจะกระทำได้ในกรอบที่แคบที่สุด และเฉพาะผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเท่านั้น